ÖZ-ŞEFKAT NEDİR?

 “Şefkat bir eylemdir” THİCH NHAT HANH

“Kendini sevmek narsizm değildir, kendini sevmek de diğerlerini sevmenin bir parçasıdır” ERICH FROMM (Sevme Sanatı)

Öz-Şefkat, kişinin kendisiyle arkadaş olma becerisidir. Kulağa oldukça ilginç geldiğinin farkındayım. Bunu daha iyi anlayabilmek için kendimize şu soruyu sorabiliriz. Çok yakın bir arkadaşınızın başına talihsiz bir olay gelmiş olsa (belki bir kayıp, ayrılık belki bir başarısızlık) sizinle acısını paylaştığını düşünelim, ona nasıl davranırdınız? Hatta bu durumda dostunuz bütün yaşanılanlardan kendisini sorumlu tutuyor, suçluyor. Onunla hangi tonda konuşurdunuz? Vücut diliniz nasıl olurdu? Bir de şimdi tersini düşünelim, aynı talihsiz olayı kendimiz yaşıyor olsaydık, kendimize tutumumuz ne olurdu? Neler söylerdiniz? Kendinizle nasıl bir tonda konuşurdunuz? Nasıl yaklaşırdınız?

Genellikle kendimize, başkalarına olduğundan daha acımasız davranırız. İşte öz-şefkat; kişinin kendine de sevdiği birine davrandığı şekilde davranmasıdır. Kişinin kendine de ihtiyacı olan ilgiyi, anlayışı ve merhameti gösterebilmesidir.

Peki nasıl yapacağız? Bugüne kadar kendimize şefkat gösterememişsek nereden başlayacağız?

Öz-şefkatli farkındalık (Mindful self-compassion) eğitiminin kurucularından Texas Ün. Eğitim Psikolojisi hocalarından Dr. Kristin Neff, Öz-Şefkat (Kendine Nazik Olmanın Kanıtlanmış Gücü) kitabında, Öz-şefkatin üç bileşeninden bahsediyor.

1) ÖZ NEZAKET: Çoğumuz zor zamandan geçerken kendimize karşı çok yargılayıcı, acımasız ve sert davranırız. Hatta başkasına kolay kolay söyleyemeyeceğimiz sözleri, kendimize çok rahat kullanırız. Öz-nezaket, tıpkı sevdiğimiz birine yaklaştığımız şekilde iyilikle, sevgiyle yaklaşmaktır.

2) ORTAK İNSANLIK HİSSİYATI: Acı çektiğimiz zaman en sık başvurduğumuz sorulardan biri “Neden Ben?” Bu soru yalnızlaştırıcıdır. Sanki diğer herkes sorunsuz, acıdan uzak, mutlu ve normal hayatlar sürüyormuş gibi düşünürüz ve bu düşünce kendimizi diğerlerinden ayırma eğilimini destekler. Oysa farklı zamanlarda veya şu anda farklı insanlarda benzer duyguları yaşadığını bilirsek kendimizi yalnızlaştırmamış oluruz.

3) BİLİNÇLİ FARKINDALIK: Öz-şefkatli farkındalık (Mindful self-compassionun) diğer kurucularından Dr. Cristopher Germer (Harvard Ünv.de psikiyatri dersleri vermektedir) Mindfulness’i “deneyimlediğiniz şeyin ne olduğunu, onu deneyimlemekte olduğunuz sırada fark etmek “olarak özetler. Acımıza şefkatle yaklaşabilmemiz için, önce acı çektiğimizi fark etmemiz gerekir. Duygu ve düşüncelere kendimizi kaptırmak ve onlarla özdeşleşmek yerine onları bir gözlemci gibi izleme imkanı tanır.

Acıya direnme veya acıdan kaçınma yoluyla onları sürüncemede bırakmadığımız sürece, acı verici duyguların geçici olduğunu kabul etmemiz, onu yaşamaya izin vermemiz ve zamanın iyileştirici gücünü hatırlamalıyız.

Öz-şefkat acıya sağlıklı bir tepkidir, kendine acımak değildir, öz-şefkat hataları yok saymak ve görmezden gelmek değildir. Öz-şefkat bencillik sadece kendini düşünme değildir.

 Öz-şefkat; hata yapmanın normal ve insani olduğunu kabul ederek mükemmel olmasak da iyi ve sevilmeye değer olduğumuz bilinciyle, hatalarımız karşısında kendimizi affetmemiz, onları düzeltmek için kendimize zaman tanımamız, iyi olduğumuz konularda da kendimizi takdir eden iç sesimizin olmasıdır.

Kendimize daha öz-şefkat gösterebildiğimiz bir ay olması dileğiyle…

Yıldız YILMAZ

yildiz71yilmaz@gmail.com

1971 İstanbul doğumlu. Anadolu Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Bölümü ve Halkla ilişkiler Bölümünde ön lisans okudu. İlk iş hayatına Türk Spor Ajansı’nda başladı. Mindfulness Temelli Yoga Uzmanı, Türkiye Sualtı federasyonu 1 Yıldız Balıkadam, Fotoğraf Amatörleri Derneği Temel Fotoğrafçılık, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Favori Güzellik Uzmanlığı Sertifikaları sahibi, TMOK Fair Play Komisyonu Üyesi.