Milli Takımda Sorun Altyapı Değil Üstyapı

A Milli Futbol Takımımız, 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası Elemeleri D Grubu 2’nci maçında Hırvatistan’a sahasında 2-0 mağlup oldu. 

Maç öncesinde, bir muhabir “Artık eskisi gibi genç Hırvat oyuncuları göremiyoruz. Hala Modric’i biz genç olarak görüyoruz. Yeni gençler geliyor mu?” Sorusuna, Hırvatistan Teknik Direktörü Zlatko Dalic’in verdiği yanıt: “Biz, 3,5 milyonluk ülkeyiz, siz ise 80 milyonluk bir ülkesiniz. Biz Dünya Kupası’nda 3. olduk. Şimdi bunun nasıl olduğunu kendinize sorun.”

Maç sonu, TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin yorumu:

“Bu güzel günde kazanmak istiyorduk ama maalesef rakibimiz daha şanslıydı. Özellikle 9 tane gol pozisyonuna girdik ama yapamadık. Rakibimiz 5 pozisyona girdi ve iki gol attılar. Dünya üçüncüsü olan, FIFA sıralamasında 7. olan bir takıma kaybettik…”

Kendi içinde anlam bütünlüğü olmayan çelişkili bir açıklama; hem “9 tane gol pozisyonuna girdik ama yapamadık. Rakibimiz 5 pozisyona girdi iki gol attı” hem de “Dünya üçüncüsü olan, FIFA sıralamasında 7. olan bir takıma kaybettik”

A Milli Takım Teknik Direktörü Stefan Kuntz’un maç analizi:

“Türkiye, her zamanki gibi yetenekli bir kadroyla çıktı maça. Her zamankinden daha dinamik bir takım gördüğümü de söylemeliyim. Elbette bu yaş ortalamasının geçmişe oranla biraz daha düşmesiyle alakalı. Türkiye kendisinden alt seviyede olan rakiplere karşı her zaman bu bireysel kabiliyeti yüksek kadrosuyla üstünlük sağlar…”

Stefan Kuntz basın toplantısında Zlatko Dalic’in, Türkiye ile Hırvatistan’ın nüfus farkı açıklamaları sorusuna cevap olarak “Türkiye’de akademiler yok. Futbol eğitim sistemi yok. Yetenek var ama yetenekleri geliştirecek, doğru idmanı yaptıracak, doğru süreci yönetecek insanlara ihtiyaç var…” ifadelerini kullandı.

İlk paragrafta “Hem yetenekli bir kadroyla maça çıkmışız, her zamankinden daha dinamik bir takım görmüş, yaş ortalaması geçmişe oranla biraz daha düşükmüş, Türkiye bireysel kabiliyeti yüksek kadrosuyla kendisinden alt seviyede olan rakiplere karşı her zaman bu üstünlük sağlarmışız…”

Bu doğru bir analiz değil. Arzu edilen oyunu oynayamadık. Bizim ne yapmak istediğimiz, onların ne oynamak istedikleri belliydi. Önde basıp tehlike yarattık, ancak arkada bıraktığımız boşlukları dolduramadık. Takımımızın arzu ve istekli dinamik fakat koordinasyonsuz oyunu, Hırvatların sisteme dayalı akıllı, dengeli ve koordinasyonlu oyununu karşısında etkisiz kaldı.

Hakan sakatlanıp çıktıktan sonra pas organizasyonu yapamadık. Oyun formatımıza göre Hakan’ın devamı İsmail değil, Arda veya İrfan olmalıydı. Ayrıca, geriden oyunu pas kabiliyeti zayıf Çağlar ve Melih’le kurmak bir başka stratejik hataydı.

Hırvatlar Luka Modric, Mateo Kovacic, Mario Pasalic, Andrej Kramaric ve Ivan Perisic gibi deneyimli ve istikrarlı yıldız oyuncularıyla kaliteli pas ve geçiş oyununda başarılı olunca, Cengiz ve Kerem gibi bireysel yetenekli oyuncularımız etkisiz kaldılar. Takım kaptanı Çağlar’ın dediği gibi “ellerinden gelin yapmaları” skoru değiştirmek için yetmedi.

İkinci paragrafta “Türkiye’de akademiler yok. Futbol eğitim sistemi yok. Yetenek var ama yetenekleri geliştirecek, doğru idmanı yaptıracak, doğru süreci yönetecek insanlara ihtiyaç var…” tespitleri yapıyor.

Bu saptamanın “iç tutarlılığı” yoktur. TÜFAD üyesi 20.000 civarında antrenörün olduğu bir ülkede kalitesiz antrenman tespiti doğru ve reel değildir.

Türkiye’de altyapı eğitimi ve eğitici sorunu varsa, futbolcu yetişmiyorsa milli takımlar düzeyinde 25,07 yaş ortalamasıyla Avrupa’nın en genç takımı ‘nasıl’ olduk?

Altyapılarda doğru idman yapılmıyorsa, Arda, Alpay, İrfan Can ve İsmail (Fenerbahçe), Kerem, Barış, Yunus (Galatasaray), Onur ve Tayyip Talha (Beşiktaş), Uğurcan (Trabzonspor) gibi genç futbolcular nasıl süper ligde oynuyor?

Kulüplerde süreci doğru süreci yönetecek insanlar yoksa Cengiz (Marsilya), Enes (Getafe), Ozan (Hoffenheim), Zeki, (Roma), Çağlar (Leicester City), Melih (Atalanta), Emirhan (Sampdoria), Doğan (Stade Rennais) veya Rıdvan Yılmaz (Rangers) gibi genç futbolcular Avrupa’nın üst düzey takımlarında ‘nasıl’ transfer oldular?

Kendi içinde anlam bütünlüğü olmayan bir başka çelişkili açıklamayı, Milli kaptanı Çağlar Söyüncü yapıyor:

“Giren arkadaşlarımız ellerinden geleni yaptılar. Böyle maçlar olacak. Daha da tecrübeleneceğiz… Takım halinde tekrar iyi oynadığımız günleri yakalayacağımıza inanıyoruz. Ronaldo’muz Messi’miz yok. Biz birlikte daha güçlü oluyoruz. Ben, takımıma ve arkadaşlarıma inanıyorum.”

Çağlar’ın söylem analizine sondan başlarsak: Milli takımda Messi ve Ronaldo yok ama Messi ve Ronaldo’la aynı ligde veya aynı takımda oynayan çok oyuncumuz var.

Sorun takım birlikteliği değil takım içinde eşgüdüm, hatlar arasında bağlantı, iletişim, sistem ve uyum sağlamaktır. Yani sorun koordinasyon sorunudur. Ayrıca, sistemli ve koordineli takımlara karşı ‘elinizden geleni’ değil ‘gelmeyeni’ yapmak gerekir.

Tecrübe nedir?

Başarısızlığa neyin ‘neden’ olduğunu merak etmek, anlamak için çaba harcamak, geçmişten ders almakla geçmişe takılıp kalmak arasındaki farkı bilmek, doğru ve uygun sistemi seçmek, doğruyla yanlışı ayırabilmek, oyunu düşünebilmek ve öğrenebilmektir.

Sadece topla değil, sisteme bağlı kalarak rakip ve skorla da oynaya bilme disiplini göstermektir.

Birlikte olmak değil bilinçle hareket edebilmektir.

Tecrübe, deneyimli bir kadroya sahip olmak değildir. Kontrol edilebilir iç odak, kendine güven, içsel motivasyon, konsantrasyon, zorluklarla başa çıkabilme, imgeleme ve zihinsel dayanıklılık gibi psikolojik özellikleriyle üst düzey rakiplerine karşı psikolojik üstünlük kurabilme becerileri gösterebilmektir.

Sonuç olarak, maç öncesi soru kalitemiz ve maç sonu yorumlarımız; çağdaş futbol anlayışı ile futbol algımız arasındaki fikir-bilgi, bilgi-bilinç, duygu-düşünce farklılığını ortaya çıkardı.

Hırvatistan, bu galibiyetle sadece takımımıza üstünlük sağlamadı, fikir ile bilinç arasındaki farkı da bizlere gösterdi.

Sorun algı, anlayış, yönetim ve sistem yani üstyapı sorunudur.

Doç. Dr. Recep CENGİZ

rcengiz1965@gmail.com

01.06.1965 Diyarbakır doğumlu. Lisans, Yüksek lisans ve Doktora eğitimini: Ankara Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor A.B.D.’da tamamladı.

Ulusal ve uluslararası bilimsel Kongre ve Sempozyumlarda 84 bildirisi bulunmaktadır.

Ulusal ve uluslararası spor bilimleri dergilerinde 45 yayınlanmış makalesi yer almıştır.

“O Küçe Senin Bu Küçe Benim”, “Kulübümüz Köklü, Camiamız Büyük Allah Kerim”, “Köşeli Yazılar”, “Top Patladı Şimdi Onarma Zamanı”, “İletişim”, “Sporda İletişim”, “Futbolda Yıldırma” ve “Her Sorun Futbola Gol Oluyor” kitaplarını yazdı.

TBMM ve bazı bakanlıklarda çeşitli komisyonlarda görev aldı.

Birçok ödül sahibi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Rekreasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi olan yazar evli ve iki çocuk babası.