Fenerli yılmaz, Fenerbahçe bitmez (1)

Zaferler, yoluna döşenen engeller, ardından yine zaferler…

İki asırlık çınar  Fenerbahçe  116 şanlı  yılı boyunca başarıdan başarıya koşar ve Türk toplumunun sevgisine mazhar olurken sayısız zorluk ve engellerle karşılaşmış ama Fenerbahçelilerin birlik ve beraberlik  içinde hareket etmeleriyle güçlüklerin üstesinden gelmeyi bilmiştir.

(Ayetullah Efendi: “Fenerbahçe ben’im”)

Kuruluşunun daha ikinci yılında 2.Meşrutiyet öncesi yaşanan toplumsal tedirginlik ve idari kırılganlıkları nedeniyle sarsıntı geçirmiş ama kurucularının dirayetli davranışlarıyla daha da güçlenmiş ve kısa sürede ilk şampiyonluklarını kazanmıştı.

Talat Paşa

Fenerbahçe hızla Türk sporunda göz kamaştıran bir Kulüp olurken, bu defa da iktidardaki İttihat ve Terakki Partisinin hücumlarına uğramış ve futbol takımlarının en iyi oyuncuları kandırılıp Sadrazam Talat Paşa’nın kurdurduğu Altınordu kulübüne katılmışlardı.  Fenerbahçe kendisine yapılan bu siyasi darbeyi de atlattı, Kazım Karabekir’in  “Türk yılmaz” marşındaki gibi yılmadı  ve efsanevi  Zeki Rıza’lı, Ala’lı, İsmet’li armadasını yarattı.

Fenerbahçe’ye saldırma sırası yurdumuzu işgal eden düşman kuvvetlerindeydi şimdi de.

(Zeki Rıza kupada galibiyet golünü atarken.)

İşgal kuvvetleri komutanlığı 1920 Haziran’ında “işgalcilere düşmanca hisler beslediği ve Anadolu hareketine silah, personel ve cephane yardımı yaptığı” gerekçesiyle Fenerbahçe’yi kapattı. Kuşdilindeki Kulüp binasının önünde yetmiş gün boyunca silahlı İngiliz askerleri gece gündüz nöbet tuttu. Fenerliler yine yılmadı, toplantılarını futbolcuları Burhan Belge’nin evinde yaptı ve bu krizden daha da güçlenerek çıktı. 1921 ve 1923 şampiyonluklarını aldılar. İşgal kuvvetleri futbol takımlarına karşı ezici bir üstünlük kurup, kazandıkları benzersiz zaferlerle Ulusal Kurtuluş Savaşı komuta heyeti ve Mehmetçiklere moral ve güç aşıladılar. Kibirli İngiliz İşgal Kuvvetleri komutanı General Sir Charles Harington’ın koyduğu Harington kupasını da kazanıp milletimizin tüm fertlerine büyük coşkular yaşattılar.

(Adalet Kulübü arması)

1950’lerde ise saldırı bir sanayi grubundan geldi. Adalet Mensucat şirketinin kurduğu Adalet futbol takımı Fenerbahçe’nin başarılı oyuncularına el attı ve o zamana kadar görülmemiş paralarla bazı oyuncuları kandırmaya muvaffak oldu. Fenerbahçe yine pes etmedi ve kurduğu “Küçük şeytanlar” lakaplı yeni takımıyla zaferlere imza attı.

(60.000 kişilik stat projesi)

Fenerbahçe Adalet saldırısıyla uğraşırken, bir yandan da kendi imkanlarıyla stadının kapasitesini büyütüyordu. Yeni on sekiz bin kişilik tribünün inşaatından doğan banka borçlarını ödemede zorlanmaya başladı. 1951 Ocak ayında Yapı Kredi Bankası stadı icradan satışa çıkardı ve stad kapısına satış ilanı asıldı.(2)

İşte bu mali kriz de pes ettiremedi Fenerbahçe’yi. Şampiyon olmaya devam ettiler, yeni amatör şubeler açtılar, borçlarını ödediler ve üstüne üstelik   60.000 kişilik yeni bir stat projesi hazırlatıp, Türkiye’nin o zaman göre en büyük stadyumunu gerçekleştirme çalışmalarını başlattılar 1955 senesinde.

Ardından 27 Mayıs 1960 darbesi geldi.

(27 Mayıs sonrası bir statta tören)

İktidarı ele geçiren askeri yönetim bazı Fenerbahçeli idarecileri hapse atar, ikisini idama mahkûm eder ve Kulübü kapatmakla tehdit eder. Fenerbahçelilerin kılı kıpırdamaz. “Bizi işgal kuvvetleri de kapattı, ulusal kurtuluş hareketine destekte öncü olduğumuz için. Atatürk’ün, milli mücadelenin Kulübünü şimdi de siz mi kapatacaksınız, işgalcilerden sonra?” Askeri idarenin komutanı şerefle hak edilmiş bu sözler karşısında geri çekilir.

Ve ardından şampiyonluklar peşi sıra gelir. 1965 Yılında 8 spor dalında 19 şampiyonluk!

1983 Yılında yine bir mali kriz ile karşı karşıya kalır Kulüp. 75 Milyon liralık bir borç! O yıllarda çok büyük olan bu rakamın da altından kalkılır ve 1984-85 şampiyonluğu gelir.

3 Temmuz kumpası ise yöneticilerine ve Fenerbahçe’ye şahsi, mali, idari ve sportif büyük darbeler indirir. Yüzlerce milyon dolarlık maddi kayıp, acılar, kaçan şampiyonluklar ama Fener yine yılmaz. Dokuz spor dalında çok görkemli başarılar kazanılır. Alt yapı, kurum içi sosyal ilişkiler, eğitim ve kültür alanında   yatırımlar yapılır.

116 Yıllık tarihlerinde Fenerliler olağanüstü sıkıntılı zamanlardan çözümler üreterek ve daha da güçlenerek çıkmışlardır. Birlik ve beraberlikle, fedakarlıklarla, akılcı çözümlerle birlikte sarsılmaz bir kararlılıkla. Kısacası camianın tek bir vücut olarak damgasını vurduğu sarı lacivert “seferberlikler” ile.

Şimdi 116.yılımıza giriyoruz ve yine zorluklar. Çok ciddi bir borç yükü ve futbolda arzu edilmeyen neticeler. Sportif alanda Fenerbahçe iki asırlık engin birikimlerinden, kültür ve geleneklerinden yararlanmalı, serinkanlı düşünüp akılcı kararlarla düşen futbol çıtasını yukarılara çıkartmalıdır.

Mali kriz için ise camianın değerleri ve özkaynakları üzerinde çatısını kuracağımız bir “seferberlik” organizasyonu ile sıkıntıları aşmalıyız.

Hedefe giden yolda aynı büyüklerimizin yaptığı gibi ivedilikle birlik ve beraberlik sağlanmalı, onlar gibi dirayetli, çelebi davranmalı ve  yönetim kurulumuzun önderliğinde  zorluklarla mücadele ederek  Fenerbahçe bayrağını daha yükseklere taşımalıyız. Gücümüzün kaynağı büyüklerimizin camiamızın bireylerini kenetleyerek, omuz omuza yarattığı benzersiz görkemli tarihimizdedir.

Dün, bugün ve yarın “Fenerbahçe ben’im” diyen Fenerbahçelilerin olacaktır.

“Fenerli yılmaz, Fenerli yılmaz,

Cihan yıkılsa Fenerbahçe bitmez.” 3)

——————***——————-

1) Kaynaklar: Asr-ı Fener ve Rüşdü Dağlaroğlu kitapları

2) 1951 Yılında Yapı Kredi Bankası Kazım Taşkent’e aitti.

3) Kazım Karabekir’in “Türk Yılmaz” marşından esinlenilmiştir.

Melih Esen CENGİZ

melihesencengiz@gmail.com

1954 yılında Ankara’da doğdu. Çocukluğu Gönen’de geçti. Darüşşafaka Lisesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde İktisat, A.B.D. New York eyaletindeki Syracuse Üniversitesi’nde İşletme öğrenimi gördü.

1992 yılında 1907 Fenerbahçe Derneği’ni kurdu.

2009 yılında Fenerbahçe’nin ilk yüzyılını anlatan “Asr-ı Fener” kitabını derledi ve yayına hazırladı. 2010 yılında bir televizyon kanalında spor tarihi üzerine programlar hazırladı ve sundu.

Yayınlanmış 7 romanı, 3 tiyatro oyunu ve 5 Film/Dizi senaryosu vardır. Spor, gençlik ve spor tarihi üzerine çeşitli makaleler yayınlamaktadır.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Fenerbahçe Spor Kulübü, 1907 Fenerbahçe Derneği ve Darüşşafaka Cemiyeti üyesidir.