Güvenilir Hakem Olmak

Müsabaka yönetiminin önemli bir bileşeni güvendir. Tarafların müsabaka yönetiminde hakemlerin adil yönetimine olan inançları önemlidir. Bu nedenle, lig ve zorluk derecesi ne olursa olsun, müsabaka yönetimi, son derece hassas bir şekilde yapılmalıdır. Bu hassasiyet; çok çalışmayı, dürüst, cesur olmayı ve her türlü sorunları göğüslemeyi de içine alır. Çünkü, futbol anlayışımıza göre “Bir takım maç kazanırsa başarı tüm camianındır. Kaybederse sorumluluk hakeme aittir; çünkü hakem müsabaka yönetirken yapılan, yapılmayan her şeyden sorumludur. Saha içerisinde son ve kesin kararı veren kişidir.

Burada önemli olan ve asıl dikkate alınması gereken “görece” etkidir. Görece veya karşılaştırmalı etki açısından bakıldığında hakem hataları bir kulübün “plan, program, hedef veya stratejilerini yok edebilmektedir.

Yanlış bir karar, pozisyon kaybı olmaktan çok daha fazlası olabilmektedir.

Müsabakada çalınan her hatalı veya yanlış düdük, tarafların (yönetici, antrenör, sporcu, taraftar vb.) “emek”, “alın teri”, “hedef”, “bütçe”, “duygu” ve “sevgilerinden” çalınmış bir parça olarak düşünmek gerekiyor.

Bu anlamda hakemlik sadece bir vicdan işi değil, vicdanla başlayan bir iştir. Yani kökünde; adil, dürüst, güvenilir olmak yani “omurgalı olmak” vardır. Bu anlamda, taraflar; oynanan oyunun, gösterilen çabanın, verilen emeğin nesnel ve tarafsızca değerlendirilmesine inanmalıdır.

Güvenli bir hakemin özelliği; konsantrasyon, kontrol, hedef belirleme ve ısrardır. Hakem; baskı ve yıkıcı eleştirilerle daraltılmış, bir alanda sıkışmış, sınırlarını çizememişse kendini güvende hissetmez. Kendini güvende hissetmeyen hakemin empati duygusu olmaz.

Güven duygusunun oluşmasındaki temel faktör, tarafların “adil yönetim” beklentilerinin “vaktinde ve yeterince” karşılanmasıdır. Hakemin verdiği objektif kararlarla gösterdiği adalet, tarafların güven ve tatmin derecesini etkiler. Taraflar hakem kararlarının adil olup olmadığını yorumlarken;

• Hakemin oyuna katkısısına olan kararları,
• Kararların, sporculara iletişim şekli ve
• Sporcuların, hakemle ilgili algıları önemlidir.

Adil olma veya olamamak, hakemi taraflara yakınlaştırabilir veya uzaklaştıra bilir. İlgi, algı ve beklentileri farklı da olsa, her müsabaka da yönetici, antrenör, futbolcu veya taraftarlar; hakemlerin bazı kararlarından memnun olmasalar da adil olduklarına inanmak isterler.

İnanmadıkları için ekonomisi zayıflamış kulüp, Emekleri çalınmış antrenör, sevgileri alınmış futbolcu, saygıları silinmiş taraflar… Para mı, Emeği mi, Sevgi mi, Saygı mı, adalet duygu mu çaldığınız için sizlere (hakemlere) iyi gözle bakamıyorum diyor… Çünkü, tartışmalı hakem bir kararı yönetici, teknik direktör ve futbolcunun ‘durumunu’ takımın ligdeki ‘konumunu’ belirliyor.

Doç. Dr. Recep CENGİZ

rcengiz1965@gmail.com

01.06.1965 Diyarbakır doğumlu. Lisans, Yüksek lisans ve Doktora eğitimini: Ankara Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor A.B.D.’da tamamladı.

Ulusal ve uluslararası bilimsel Kongre ve Sempozyumlarda 84 bildirisi bulunmaktadır.

Ulusal ve uluslararası spor bilimleri dergilerinde 45 yayınlanmış makalesi yer almıştır.

“O Küçe Senin Bu Küçe Benim”, “Kulübümüz Köklü, Camiamız Büyük Allah Kerim”, “Köşeli Yazılar”, “Top Patladı Şimdi Onarma Zamanı”, “İletişim”, “Sporda İletişim”, “Futbolda Yıldırma” ve “Her Sorun Futbola Gol Oluyor” kitaplarını yazdı.

TBMM ve bazı bakanlıklarda çeşitli komisyonlarda görev aldı.

Birçok ödül sahibi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Rekreasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi olan yazar evli ve iki çocuk babası.