İYİ HAKEM YOK!

Ülkemizde hakemlik teorisi ve pratiği arasında tutarsızlık var. Hakem sorunları, hakem seçim ve yetiştirme yönteminin yanlışlığını işaret ediyor.

Müsabaka koşullarını göz önünde tutmadan hakem hatalarını tartışmaya kalkmanın çözümsüzlüğünü yaşıyoruz. Topun hakem ekseni etrafında oynandığı maçta, oyun ile hakem kararı arasında ilişki kurmakta zorlanıyoruz.

Taraftarların, hakemlere sövmekten tezahürat edecek vakitleri yok.

Yöneticilerin, hakemleri suçlamaktan kulüplerini yönetecek vakitleri yok.

Teknik direktörlerin, hakemlere itiraz etmekten takımı düşünecek vakitleri yok.

Oyuncuların, hakemlere itiraz etmekten iyi oyun oynayacak vakitleri yok. Onlara göre, hakem hataları taraftarların damarına basıyor. Hakemin verdiği karardan etkilenmemesi mümkün değil. 

Futbol yorumcularının, hakemleri acımasızca eleştirmekten oyunu konuşacak vakitleri yok.

Futbol programlarında yayın politikası olarak izleyiciyi eğitme, bilgilendirme, düşünmeye yöneltme, aydınlatmak ve düşünce ufkunu geliştirmek yerine duygulara hitap eden sansasyonel yayıncılık anlayışında eleştiri ne kadar sert yapılırsa, o kadar izleyici sayısının artacağı varsayılıyor. Özellikle öncülüğünü Ahmet Çakar, Bünyamin Gezer ve Erman Toroğlu’nun yaptığı sert üsluplu eski hakemler en ufak bir hakem hatası gördüklerinde adeta zevk alıyorlar. Merkez Hakem Kurulu başkan ve üyelerini program boyunca adeta karakter sınavından geçiriyorlar. Bu ülkede “iyi hakem yok” algısı yaratıyorlar.

İşin kötü tarafı, bu yorumları analiz etmeden, sorgulamadan hakemlerin kötü olduklarına inananların sayısı az değil. Birçok futbol insanı değerlendirme gücü zayıf olsa da eski hakemlerin yorumlarına inanıyor. “Eski hakem, içlerinde yıllarca kaldı, bir bildiği vardır” diye düşünüyor.

Ne yapsınlar?

Öyle alışmışlar!

Sorunların çözümü için sistem değiştiril(e)miyor, projeler üretil(e)miyor ve radikal kararlar alın(a)mıyor. Sorunları çözecek değil beklentileri karşılayacak eski hakemlerle görev değişimine gidiliyor.

Bu uygulamadan cesaret alan birçok eski hakem klasman farkı olmaksızın görev almak için referans arayışına giriyor. Kurullarda görev yapmasının hakkı olduğuna inanıyor. Görev almayanlar küsüyor, dostluklar bozulabiliyor. Bu saptama hakem eleştirilerinin tek nedeni değil ama kesinlikle önemli bir faktörü olarak gözüküyor.

Oysa ‘bana neden görev vermiyorlar?’ sorusunu, kendilerine ‘bana neden görev versinler?’ Diye tersten sorsalar, sırf eleştirmiş olmak için eleştirdikleri birçoğu beraber amaç çıktıkları, kamp ve veya antrenman yaptıkları arkadaşlarının kalplerini kırmamış olacaklar.

Sırf eleştiri yapmanın sorun çözmek ve kurullarda görev almak için yeterli olmadığını öğrenmiş olacaklar.

Arkadaşlarına niçin küsüyorlar, kızıyorlar?

Kendileri nasıl klasman yükseldilerse, nasıl yorumcu oldularsa, arkadaşları da öyle kurullara geliyorlar. Bu bağlamda Lale Orta’nın (pratikte karşılık bulursa) akademik kimliğinin önemli olduğunu bir kez daha vurgulamakta fayda var. Yoksa sistem aynı önce referans sonra güçlü gruba ‘sadakat, uyum ve mükâfat!’

Doç. Dr. Recep CENGİZ

rcengiz1965@gmail.com

01.06.1965 Diyarbakır doğumlu. Lisans, Yüksek lisans ve Doktora eğitimini: Ankara Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor A.B.D.’da tamamladı.

Ulusal ve uluslararası bilimsel Kongre ve Sempozyumlarda 84 bildirisi bulunmaktadır.

Ulusal ve uluslararası spor bilimleri dergilerinde 45 yayınlanmış makalesi yer almıştır.

“O Küçe Senin Bu Küçe Benim”, “Kulübümüz Köklü, Camiamız Büyük Allah Kerim”, “Köşeli Yazılar”, “Top Patladı Şimdi Onarma Zamanı”, “İletişim”, “Sporda İletişim”, “Futbolda Yıldırma” ve “Her Sorun Futbola Gol Oluyor” kitaplarını yazdı.

TBMM ve bazı bakanlıklarda çeşitli komisyonlarda görev aldı.

Birçok ödül sahibi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Rekreasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi olan yazar evli ve iki çocuk babası.