Olimpiyat Oyunlarının Kısa Bir Tarihçesi

Ben bir pul koleksiyoneriyim. Özellikle Olimpiyat ve futbol pulları toplarım. 1976 yılında yapılan Montreal Olimpiyat Oyunlarında sportif filateli ayrı bir yarışma dalı olarak kabul edilmişti. 1976’dan 2008 yılına kadar bu yarışmaları Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) düzenlemiştir.

Yarışmanın amacı, Olimpiyatlarla ilgili değişik konuları ve olayları, pul, ilk gün zarfı ve diğer filatelik materyaller kullanarak anlatmaktır

2008 yılında Çin’de yapılan Yaz Olimpiyatlarında, IOC yarışacak koleksiyonlar için sigorta ve güvence desteğini kaldırınca, pek çok koleksiyoner bu yarışmalara katılmaktan vazgeçmiştir.

Sahibi olduğum Koleksiyon, 2000 Sydney ve 2004 Atina Olimpiyatlarında gümüş madalya kazanmıştır.

2024 Olimpiyat Oyunları 26 Temmuz’da başlayacak. Bu oyunların kısa bir tarihçesini, mini bir yazı dizisi şeklinde, koleksiyonumdaki pullarla anlatmak istedim.

***

İLK ÇAĞLARDA SPOR

Tarihçilere göre ilk yerleşik düzene geçiş Sümerler döneminde gerçekleştiğinden, savaş aletlerinin kullanımının eğitiminin de de Sümerler döneminde başladığı, bir başka deyişle sportif aktivitelerin Sümerlerle başladığı kabul edilmektedir.

ANTİK YUNAN’DA SPOR

Bilinen ilk sportif yarışmalar Antik Yunan’da görülmüştür. M.Ö 776 yılında yapılan ilk Olimpiyat Oyunları kayıtlara geçmiş ilk spor müsabakalarıdır. Günümüzde de Olimpiyat Oyunları spor dünyasının en önemli organizasyonudur.

Yunanlılar hastalık ve savaşların tanrılar tarafından çıkarıldığına inanırlardı. Antik Çağ’da Yunan yarımadasında şehir devletleri vardı ve aralarında sürekli savaşırlardı. Savaşlardan bıkan Elis kralı Iphitus Delphi’deki tapınağın kutsal rahibesine savaşları durdurmak için ne yapmaları gerektiğini danışmak için gider.

Delphi’nin rahibesi kral Iphitus’a belli dönemlerde ateşkes ilan edilip, krallıklar arasında atletizm yarışmaları yapılmasını önerir. Tanrıların kutsal mekanı olan Olympia’da ilk yarışmaların yapılmasına karar verilir. M.Ö 776 yılında ilk Olimpiyat oyunları gerçekleştirilir.

M.Ö 632 yılına kadar Olimpiyatlar dört yılda bir gün, sadece koşu yarışı olarak yapılırdı. Bu tarihten sonra oyunlar beş gün yapılmaya başlandı. 1168 yıl süren Olimpiyat Oyunları M.S.392 yılında Romalıların Yunanistan’ı işgal etmesi ile birlikte Romalılar tarafından yasaklandı.

ANTİK OLİMPİYATLARIN PROGRAMI

1.GÜN: Yarışmacılar ve jüri üyeleri sabah erkenden Zeus’un heykeli önünde toplanıp, yarışmalarda hile yapmayacaklarına dair yemin ederlerdi.

Oyunlar başlamadan önce şairler ve tarihçiler birer resital verirdi.

Seremonilerden sonra yarışlar başlardı.  Koşu yarışları ile başlayan Olimpiyat Oyunlarına MÖ 616 yılında Boks, MÖ 632 yılında ise Güreş müsabakaları dahil edildi.

2.GÜN: Sabah Hipodromda at yarışları ve at arabası yarışları yapılırdı. Öğleden sonra ise, koşu, güreş, boks, disk atma ve uzun atlamadan oluşan Pentatlon yarışları yapılırdı.

3.GÜN: Tüm yarışmacıların, jüri üyeleri ve elçilerin oluşturduğu bir resmi geçit töreni yapılır, öğleden sonra ise yürüme yarışları yapılırdı. Akşam ise tüm halkın katıldığı bir ziyafet verilirdi.

4.GÜN: Boks, Güreş, Pankreas ve Silahlı düello yarışları yapılırdı.

5.GÜN: Yarışları kazananlar zeytin dalından yapılan taçları takılır, bir amfora dolusu zeytinyağı ödül olarak verilir ve müzik ve dansın yer aldığı bir eğlence yapılırdı.

(Yarın Modern Olimpiyatların Doğuşu)

Hayri CEM

1959 İstanbul doğumlu. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi mezunu. Türkiye’nin ilk kamuoyu araştırma şirketlerinden olan Bileşim İnternational’ın, ilk reklam araştırmaları şirketi Bileşim Medya’nın ve ilk TV rating ölçüm şirketi AGB Anadolu’nun kurucusu. Çeşitli üniversitelerde öğretim görevlisi olarak çalıştı.
Darüşşafaka Cemiyeti, Darüşşafaka Spor Kulübü, Darüşşafakalılar Derneği ve Beşiktaş Jimnastik Kulübünde yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptı. TMOK’da Filateli ve Numismatik Komisyonu Başkanlığı yaptı.