Türkiye’de Cumhuriyet Dönemi ve Spor Yönetimi

Türkiye Cumhuriyeti 29 Ekim 2024 tarihinde 101. yılına kavuştu. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak ne mutlu bize bu günleri yaşatanlara. Biz Cumhuriyet’i haklı bir zeminde zorlukları aşarak insanın yaratıcı gücünün ortaya çıkarılmasıyla kazandık. Bu günlere nasıl geldiğimizi kısaca şöyle bir hatırlayalım. 1918 yılında sona eren Birinci Dünya Savaşında Almanya’nın yanında yerini alan Osmanlı İmparatorluğu, Almanya ile beraber savaştan mağlup ayrıldı. Emperyalist ülkeler Osmanlı topraklarının büyük bir bölümünü işgal ettiler ve Türklere de Anadolu’da küçük bir yer bırakmışlardı.

Bunun üzerine Mustafa Kemal ve arkadaşları 16 Mayıs 1919 tarihinde İstanbul’dan Bandırma vapuru ile hareket edip, 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a ayak basarak Kurtuluş Savaşımızı başlattılar. Kurtuluş Savaşının başarıya ulaşması için 19 Mayıs 1919’dan başlayarak yokluk içerisinde de olsa 09 Eylül 1922’ye kadar her yerde yedi düvele karşı çok zor şartlarda haklı bir mücadele verildi.

Bu zaman içerisinde Anadolu’nun dört bir tarafından gelen sarıklı, şalvarlı, ellerinde toprak kokan bir gurup yurtsever insan, milletvekili sıfatıyla, 23 Nisan 1920 tarihinde açılan Büyük Millet Meclisinde toplanarak okullardan getirilen tahta sıralarda oturup, gaz lambaları altında çalışıp, karavanalardan yemek yiyerek karınlarını doyurup, Cumhuriyeti yarattılar ve büyük bir devrimi gerçekleştirdiler.

Zor şartlar altında yaratılan Cumhuriyet rejimi sayesinde halkımız ümmetçilikten halkçılığa geçip, modern toplum olmanın nimetlerini elde ettiler.

Türkiye Cumhuriyeti’nde spor ortamlarına bakarsak, Cumhuriyet devrimi bizlere sporda da ‘insanın delisi pehlivan, hayvanın delisi rafan olur’ gibi düşünceleri ortadan kaldırarak modern toplum olmanın yolunu spor ortamlarında da açmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında her konuda olduğu gibi spor konusunda da olanaklar çerçevesinde bir şeyler yapılmaya çalışıldı. O yıllarda spor ortamlarında spor faaliyetleri büyük illerin şehir merkezlerinde gerçekleşiyordu. Osmanlı’nın son dönemlerinde kurulan spor örgütü İdman İttifakı Cemiyeti Türkiye Cumhuriyeti döneminde de Türkiye İdman İttifakı Cemiyeti ismi ile 18 Şubat 1936 tarihine kadar spor yönetiminde bulundu. 18 Şubat 1936 Tarihinde Türk Spor Kurumu kuruldu ve Türkiye’de spor yönetimi 29 Haziran 1938 Tarihine kadar sporumuz bu kurum tarafından yönetildi. 29 Haziran 1938 tarihinde Meclisten geçirilen 3530 sayılı yasa ile Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü teşkilatı kuruldu ve bu teşkilat Türk sporunu yönetmeye başladı. Bu sırada Türkiye’de kurulan ve önemli derneklerinden olan Halkevleri bünyesinde spor faaliyetlerine de büyük önem verildi. Bin dokuz yüz otuzlu yıllarda yapılan Dünya ve Olimpiyat oyunlarında şampiyon olan güreşçilerimiz Halkevlerinden yetişmişti. Halk evlerinin şubeleri illerde çeşitli spor faaliyetleri de gerçekleştiriyor ve sporun bulunduğu yerde halkla bütünleşmesi bakımından önemli görevler yapıyorlardı. Hatta Halk Evleri olarak çeşitli spor dallarında takım çıkarıp yurt dışına spor müsabakalarına katılıyorlardı. Şimdi Halkevlerinin spor faaliyetleri ile ilgili araştırmalar yapıyorum ve gelecek günlerde bu konuyu daha geniş yazacağım.

1986 yılından sonra spor teşkilatı ile ilgili çeşitli kanunlar çıkarılarak Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğünün Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ve illerde de Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü olarak değişti. Günümüzde illerde Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü ismi ile sporumuz yönetilmektedir. Ayrıca birçok ilçelerimizde de Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerine bağlı Gençlik ve Spor İlçe Müdürlükleri kurulmuştur.

Sporda başarılı olan ülkeler uluslararası alanda da ilgiyle isminden söz ettirmektedirler. Bundan dolayı spor artık ülkelerin aynı zamanda diplomatik ilişkilerini de etkilemektedir.

Erol DOLU

eroldolu1919@hotmail.com

1960 Köyceğiz doğumlu. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Halkla İlişkiler-Gazetecilik Bölümü mezunu. 24 Mart 1979 tarihinden bu yana gazetecilik yapmakta. Muğla Devrim Gazetesi ve Fethiye Gazetesi’nde muhabirlik, Köşe Yazarlığı ve ayrıca Fethiye Gazetesi’nde Yazı İşleri Müdürlüğü yaptı. Sürekli Basın Kartı sahibi.