Olimpiyat ve Medyasında Kadın

IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi) 2020 Tokyo öncesi, müthiş bir karar almıştı: Kadın-erkek sporcu sayısı eşit olacak. UNDP’nin başı çektiği Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları içinde, 5.madde, Cinsiye Eşitliğidir. Sosyal ve ekonomik her alanda büyük bir dönüşüm gerçekleşiyor ve kadın, bu yeni anlayışın içinde giderek hak ettiği yere yaklaşıyor.

Tokyo’da büyük başarıyla yüzde 49,5 oranına çıkan kadın sporcu sayısı, yüzde 50,5 oranındaki erkek sporculardan azdı. Ancak Paris 2024, yüzde 50-50 eşitliği sağlandığı ilk olimpiyat oyunları olmayı başardı. 5250 erkek, 5250 kadın sporcu Paris’teydi. Peki, olimpiyat oyunlarını dünyaya ileten medyada durum nasıldı? Dünyanın dört bir yanından gelen muhabirlerin, editörlerin ve fotoğrafçıların cinsiyet dağılımı nasıldı?

Dünya Spor Yazarları Birliği (AIPS) bu konuyu işlediği son sayısında çarpıcı rakamlar sundu. Akreditasyon rakamları hâlâ basın tribünleri ve sahadaki fotoğraf muhabirlerinin, haberlerini yaptıkları sporcularla aynı eşitliği yakalayamadığını gösteriyor. Paris’teki akredite gazetecilerin yalnızca dörtte biri kadındı.

Konu, IOC Basın Komitesi’nde de tartışılıyor. Stratejik İletişim Danışmanı ve Yeni Zelanda Olimpiyat Komitesinden Ashley Abbott, komisyona, çarpıcı rakamlar sundu.

Paris’te, yayın medyasının yüzde 26’sı, Olimpiyat Yayın Hizmetleri’ndeki (OBS) yorumcuların yüzde 37’si ve basın ataşelerinin yüzde 39’unu kadınlar oluşturuyordu. 2004 Atina Olimpiyatları’nda gazetecilerin yalnızca yüzde 13’ü kadındı. Yirmi yıl sonra istikrarlı ama yavaş bir artış oldu. Abbott,  (IOC Basın Komitesi Cinsiyet Eşitliği Çalışma Grubu Başkanı) medyadaki değişimin de büyük dönüşüm sürecinin bir parçası olduğunu vurguluyor.

Uluslararası haber ajansları, bu alanda ilk atılım yapanlar. Associated Press,  Paris merkezinde, yüzde 32 oranında kadın çalışanlar var. Xinhua’nın yüzde 34’ü ve Reuters’ın yüzde 45’i kadın.

Yani kadınlar, dörtte bir oranlardan üçte bire doğru ilerliyor. Gelişim var ve hala eril zihnin utancı konumunda.

Ne yapılmalı? 1994’te, dönemin TSYD Başkanı Atilla Gökçe önderliğinde bir karar alınmıştı: Basın yasasına tabi çalıştığını gösteren sözleşme yoksa, hiçbir muhabir/kameraman akreditasyon sistemine girmeyecekti. Bu sayede, yüzlerce meslektaşım kadro sahibi olmuştu. Belki bu tür yaptırımlar, sporcuların eşitliğinin örneklendiği kararlar uygulamaya alınabilir.

Handikaplar açık, ama destek de büyük. Türkiye’nin Pulitzer ödüllü tek foto muhabiri, Reuters Türkiye Fotoğraf Editörü Murad Sezer, eşitlik fikrinin büyük destekçisi ve kurumunun kararlarını memnuniyetle karşılıyor. Bu çaba, sektör içinde de karşılık buluyor. Eşitlik ve denklik, sağlanmalı, daha adil ve insanca bir gelecek için…

• Yeni Birlik Gazetesi Dönüşüm köşesinden alınmıştır.

Fatih KUŞÇU

fatih.kuscu@h2der.org

1967 Antakya doğumlu. İÜ İletişim mezunu. Çeşitli tv kanallarında muhabir, spiker, editör, Spor Müdürü; Galatasaray SK ve Doğa Kolejinde Kurumsal İletişim Direktörü görevlerine bulundu. Haber, makale ve yorumları yayımlandı. “Meslekler ve Sektörlerin Geleceği” kitabında, kariyer alanını yazdı (2020).

Teke Tek Bilim Tarihi Serisi kitaplarını yayına hazırladı. İ. Medipol Ü.’nde İletişim dersleri veriyor.

Gilette Milliyet Yılın Sporcusu jüri üyesi (2014-…) TMOK Fair Play Komisyonu üyesi.

Yeşil Hidrojen Üreticileri Derneği (H2DER) Genel Sekreteri. Evli, üç kız evlat babası.