Günümüzde Spor…

Günümüzde spor, sadece fiziksel bir uğraş değil, aynı zamanda kültürel ve sosyal bir etkinliktir. Yetkili kurumların yayınladığı resmi rapora göre, 01.Ocak.2025 itibariyle nüfusu 8.09 milyar olan dünyamızın, 2030 yılında 8.6 milyar, 2050 yılında 9.8 milyar ve 2100 yılında da 11.2 milyara ulaşacağı tahmin edilmektedir. Artan dünya nüfusuna paralel olarak, insanların hayatlarında sporun da önemli bir yerinin olacağı kesindir.

Futbol, Basketbol gibi bazı spor branşları, bütün dünyada milyarları bulan sporseverler tarafından takip edilmektedir. En çok sevilen branş olan futbol, bütün spor branşlarının başında gelir. Avrupa, Güney Amerika, Afrika ve bazı ülkelerde spor severlerin vazgeçilmez tutkuları haline gelmiştir. Bugün kulüplere milyar dolarlık, euroluk bütçelerle yönetilen farklı bir anlayış geldi. Öyle ki, çok büyük bütçelerin yer aldığı ekonomide, sporun da büyük bir payının olduğunu  görüyoruz. Bugün Avrupa başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde en çok seyircisi olan futbol, Avrupa’da spor ticaretinin yüzde 80’nine sahiptir. Spor sayesinde Avrupa veya Dünya futbol şampiyonalarında çok büyük bir spor ekonomisi ortaya çıkıyor. Bununla birlikte son yıllarda Amerika Birleşik Devletleri, Asya ve Ortadoğu ülkelerinde de hızla gelişen futbola ciddi yatırımlar yapılmaktadır. Yapılan araştırmalara göre, ilgi duyulan spor branşları, coğrafyalara, ülkelere göre değişmektedir. Tarihte MÖ 200’de ilk spor branşı olarak kabul edilen Atletizm olmasına rağmen, dünyada en çok ilgi gören spor branşlarının; Futbol, basketbol, voleybol, Amerikan futbolu, rugby, beyzbol, tenis, masa tenisi, hokey, kriket ve diğer spor branşlarını görüyoruz. Bunları incelediğimizde;

FUTBOL

Dünyada en çok sevilen, tercih edilen spor dalıdır. Hem amatör hem de profesyonel olarak oynanan futbol, her yaştaki insanın ilgisini çekmektedir. Çok yaygın olan futbol, 200”den fazla ülkede 250 milyondan fazla kişi tarafından oynanmaktadır. Araştırmalara göre dünyada 3,5 milyardan fazla taraftara sahiptir. Bu nedenle dünyada birinci sırada yer almaktadır.

KRİKET

Zannedilenin aksine, futboldan sonra en çok sevilen spor dalı kriketin de 3 milyar civarında taraftarı var. Dünyanın en fazla izleyici sayısına sahip ikinci uzak doğu sporudur. Hindistan, Bangladeş, Pakistan, Sri Lanka, Batı Hint Adaları, Güney Afrika ve Avustralya’da en çok izlenen spor branşı krikettir. Ayrıca İngiltere’de de en çok izlenen spor dalları arasında yer alıyor. Dünyadaki yaklaşık 3 milyara yakın kriket sever 2016 yılındaki Kriket Dünya Kupası’nı televizyonda izledi. 100 milyon doları aşan TV haklarına sahip kriket, yıllar boyunca internette de artan bir üne sahiptir. Dünyanın en fazla taraftar sayısına sahip sporlar arasında kriket ikinci sırada bulunuyor.

BASKETBOL

Özellikle gençlerin tercih ettiği basketbolu sevenlerin sayısı dünyada 2-3 milyar arasındadır. En yoğun olduğu ülkeler; ABD, Kanada, Çin, Japonya ve Filipinler’dir. Amerika Birleşik Devletleri’nde, televizyonlarda en üst seviyede izlenme oranlarına sahiptir. ABD Ulusal Basketbol Ligi olan NBA dünyanın en beğenilen liglerinden biridir ve milyonlarca basketbol sever tarafından izlenmektedir. Çok izlenen basketbolda, NBA televizyon yayın haklarından her yıl yaklaşık 2.6 milyar dolar gelir elde etmektedir.

AMERİKAN FUTBOLU

Futbol, kriket ve basketboldan sonra dünyada en çok taraftarı olan spor dalları hokey, tenis, voleybol, masa tenisi, rugby ve Amerikan futboludur. Amerikan Futbolu ve Hokey ekonomik gücü en çok olan spor branşlarıdır. Özellikle Amerikan futbolunun final karşılaşmalarında seyirci rekoru kırılmakta ve ülke ekonomisine de katkıda bulunulmaktadır. Oynanan her final karşılaşmasının ülke ekonomisine katkısı ortalama 13-14 milyar dolar civarındadır.

Bilindiği gibi günümüzde spor, her açıdan şehirlerin ve  ülkelerin ekonomilerine katkı sağlayan önemli bir araçtır. Ülkeler arasında rekabeti artıran sosyal bir alan olan turizmde de, sporu görmekteyiz. Ayrıca ve de özellikle ülkelerin tanıtımında çok güçlü bir etkisi vardır. Yapılacak büyük spor organizasyonları için yeni yatırımların artmasında, sosyal refahın, turizmin gelişmesinde payı çoktur. Öyle ki en basit spor karşılaşmaları bile ticari bir faaliyettir. Ancak spor karşılaşmalarını ticari açıdan değerlendirdiğimizde sadece karşılaşmaların bilet gelirleri düşünülmemelidir. Her spor organizasyonu, karşılaşma başlı başına bir ticari faaliyettir. Zira organizasyonlarda spor sayesinde ulaşım, konaklama, gıda, çeşitli alışveriş ve benzer hizmetler de var. Bu durum bizlere sporun sadece bir karşılaşma olmadığının da göstergesidir. Hatırlanacağı üzere önceki yıllarda 70 bin kişilik İzmir Atatürk Stadyumu’nda, A Milli Futbol Takımımız devamlı başarılı sonuçlar alıyordu. Bu nedenle hepimiz için Atatürk Stadyumu “uğurlu stadyum” idi. Devamında o zamanlardaki üç büyükler olarak adlandırılan Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray futbol takımlarının cezalı karşılaşmalarının İzmir’e verilmesi için o günkü İzmir Gençlik ve Spor İl Müdürü olan ben, TFF Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Şenes Erzik Beyi bizzat arayarak talepte bulunuyordum. Çünkü bana göre büyük bir futbol karşılaşması, İzmir için sadece bir futbol karşılaşması değil, aynı zamanda İzmir ekonomisi için büyük bir destek idi.

Bahri VRESKALA

bahrivreskala@gmail.com

İstanbul-İzmir Gençlik ve Spor e. İl Müdürü, TMOK Konsey Üyesi, İzmir Kulüpler

Birliği Kurucu ve Danışma Kurulu Üyesi, Türkiye Futbol Adamları Derneği İzmir

Şube Başkanı, Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyesi, Ege Tenis Eğitim Vakfı

Kurucu Üye ve Başkanı, Atletizm, Futbol, Masa Tenisi, e. Hakemi, Atletizm, Sualtı

Yüzme Federasyonları e. Üyesi.