Betpasgiris.vip restbetgiris.co betpastakip.com restbet.com betpas.com restbettakip.com güvenilir casino siteleri casino siteleri canlı casino siteleri deneme bonusu veren siteler

sporgüncel spor haberlerifenerbahçegalatasaraybeşiktaştrabzonspor
DOLAR
38,4407
EURO
43,8678
ALTIN
4.089,96
BIST
9.252,20
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul
Az Bulutlu
15°C
İstanbul
15°C
Az Bulutlu
Çarşamba Hafif Yağmurlu
14°C
Perşembe Hafif Yağmurlu
16°C
Cuma Parçalı Bulutlu
20°C
Cumartesi Parçalı Bulutlu
21°C

Prof.Dr. Özbay GÜVEN

ozbay@gazi.edu.tr     Gazi Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi

Türk Spor Tarihi Araştırmaları-4

12.12.2024
0
A+
A-

Mehmet Âtıf Kahraman’ın “Osmanlı Devleti’nde Spor” kitabı bu sahada yazılmış en ciddî ve en bilimsel eserdir. Osmanlı Devleti’nde Spor isimli eseri ansiklopedi hacminde bir başvuru eseridir. Mehmet Âtıf Kahraman’ın emekli bir subay olarak, akademik kariyeri olmamasına rağmen, böyle bir konuyu vazife edinerek 1945 yılından beri  belge toplaması ve büyük  çabayı göze alarak ortaya çok değerli bir eser çıkarması takdir edilecek bir davranıştır.

Osmanlı Devleti’nde Spor isimli bu eseri, Ekim 1995 tarihinde basımı tamamlanarak satışa çıkarılır. Mehmet Âtıf Kahraman’a da 35 gösterge üzerinde hesaplanarak 134.738.287 TL telif ücreti tahakkuk ettirilir. Eline de vergi kesildikten sonra 119 milyon TL geçer. Evet 45 sene araştırma yapıp üç senede yazılan böyle bir eserin değeri, o günkü asgari işçi ücretine göre  altı aylık işçi ücretinin tutarı kadardır. Kitabının ölçüleri ise; cebe sığacak kadar değil ama biraz daha büyük 20×13.5 cm,  731 sahife ve ağırlığı ise 1.135 kg’dır.  Kitabın kapağındaki Koca Yusuf’un Yunanlı Pierri’yi kündeye almış vaziyette görünen resmi için, “La Petit Journal” dergisine 1989 yılında 300 frank verdiğini söylersek ödenen telif ücretinin ne kadar  düşük olduğu görülecektir.

Bugüne kadar “Osmanlı Devleti’nde Spor” konusunda kapsamlı ve derin bir araştırma yapıp toplu bir eser yazan maalesef çıkmamıştır. Bunun nedeni,  şimdiye kadar bu alanda yol gösterecek kapsamlı ciddî bir eser yazılmadığından ve  bu çetin yolda hiç kimsenin uzun süreli bir araştırmayı göze alamamış olmasıdır. Çünkü böyle bir spor tarihini yazabilmek için, bütün Osmanlı tarihleri, rûznameler, divanlar, arşiv belgeleri, mezarlıklar taranacağı gibi ayrıca Osmanlıca dil bilgisi, tarih bilgisi ve el yazma eserlerin türlü yazı şekillerini de bilmek gerekir.

Osmanlı Devleti’ni; siyasî, askerî, dinî ve eğitsel bilim kurumlarıyla ele almak, tarihçilerin uzun zamandır üzerinde durduğu konulardır. Bu konuların yanı sıra sporun da bu konuları bütünleyecek, onlarla beraber en azından bir Osmanlı portresi vermesi bir katkı ve zorunluluktur. Mehmet Âtıf Kahraman’ın kapsamlı çalışması bu konuda daha önce çıkan Osmanlı tarihindeki spor hayatıyla ilgili çalışmaları tamamlayacak nitelikte olduğu gibi, Osmanlı tarihinin anlatılması, anlaşılması yolunda da bir imkân olarak değerlendirilmelidir. Osmanlı Devleti gibi bir devletin spor hayatı, Dünya ve Avrupa spor tarihi için de dikkate değer olmalıdır (Güven, Ayan, 1997, s.75-76).

Diğer yandan sosyolojik anlamda meslek kuruluşları, eğitim kurumları, devlet adamı yetiştirme, serbest zamanlar ve savaşa yönelik spor etkinlikleri, dinî hayat ve kurallarla meşrulaştırıcı bir sosyal taban bulması, yasal meşruiyet ve finans, ağalık/sponsorluk kavramları ve olgularıyla düşünüldüğünde de sosyal tarih açısından önemli olan “Osmanlı Devleti’nde Spor” kitabı yeni çalışmalara da ilham vermektedir (Güven, Ayan, 1997,s.76).

Osmanlı Devleti’nde Spor kitabı on bölümden meydana gelmiş olup, şu konuları içermektedir: “Türklerde Alplik”, “Osmanlı Sarayları ve Spor Alanları”, “Güreş”, “Avcılık”, “Ok Atıcılığı (Kemankeşlik)”, “Cündilik (Binicilik)”,  “Cirid Oyunları”, “Tüfenk Atıcılığı”,  “Diğer Sporlar” ve “Osmanlı Devleti’nin Son Yüzyılında Spor” (Güven, Ayan,1997, s.76-77).

Türk sporu üzerindeki çalışmaların Osmanlı Dönemine ilişkin kısmını önemli ölçüde ele alıp değerlendirerek, doğrudan bilgiler veren eser, hem Osmanlı öncesi Türk spor tarihi, hem İslâm tarihi içinde spor konularını tamamlayacak, hem de Cumhuriyet dönemi Türk sporunu konu edinecek çalışmalara tarihsel bir belge ve metin zemini hazırlayacaktır (Güven, Ayan, 1997, s.76-77).

Erdoğan Arıpınar, Mehmet Âtıf Kahraman’ın “Osmanlı Devleti’nde Spor” kitabı ile ilgili olarak şöyle diyor: “Yüreğime su serpen bu kitabın tanıtımı yapılmalı, bu konuda yazanlara ulaşılmalı, gazetelerde eleştirileri çıkmalı ve ülkemdeki tüm kütüphanelerde bulunmalı ki; bir işe yarasın. Birkaç tane basıp; tam olarak tanıtılmadıktan sonra bu kadar emek ne işe yarayacak? Böyle yayınları   görüp araştırmacılar heveslensinler ki yeni eserler ortaya çıksın…  Bu seçkin kadro kuvvetlenmeli ve genişletilmelidir ki, geçmişimizi daha rahat ve kolay araştırabilelim. Umudum, kutladığım bu esere destek verenler ve hazırlayanları başkalarının da izlemesi ve Türk spor kitaplığının adım adım zenginleşmesidir.” (Arıpınar, 1999).

Kahraman, eserlerinde; spora verdiğimiz önemi, spor tarihimizde yaşananları, sporcularımızın kazandığı başarıların ve kırdığı rekorların Türk toplumunu nasıl etkilediğini, geçmişteki sporcu prototiplerimizi ve spordaki ahlâki davranışları örnekleriyle objektif bir şekilde anlatmıştır.

Spor anlayışımızın, yaşam biçimine ve davranışlara dönüşerek  genel kültürümüze olan katkılarına değinmiştir.

Türk spor tarihi çalışmalarını, dönemleri içeren ve birbirini takip eden dönemler silsilesi olarak ele alıp incelemiştir.

Kahraman, spor tarihi yazıcılığında sporumuzun ortak geçmişinden gelen ortak bilgilerin sosyolojik anlamda spordaki birleştirici  ve bütünleştirici rolünü de vurgulamıştır.

Spor geçmişimizi, spordaki geleceğimizin belirlenmesi açısından sistematik davranış sistemlerinin oluşturulması gerektiğini belirtmiştir.

Beden eğitimi ve spor kültürümüzde,  geçmişten gelerek Türk kimliğini oluşturan geleneksel kâbiliyet, alışkanlık, ilgi ve davranışlarımızı ortaya koyarak, kendi kimliğimizin geçmişle bağlantılı olarak görülmesine ve yaşatılmasına katkı sağlamıştır.

Türk spor tarihimizden alınması gereken dersleri de örnekleriyle vermiştir.

Spor tarihine ilgi duyanlar ve kültür tarihimize meraklı olanlar, Kahraman’ın eserlerinde aradıklarını bulacaklardır (Elçin,1999, s.111).

Beden eğitimi ve spor kültürümüzün unutulmaması, gelecek nesillere bu bilgilerin öğretilmesi ve kültürel bir miras bırakma toplumuna dönüştürülmesi için, kalıcı eserler yazmıştır. Böylece, Türk milletinin spor kültürünün kuşaktan kuşağa aktarılarak yaşatılmasıyla devletin güçlenmesine ve heyecanla yaşatılmasına katkı sağlamıştır.

Kaynaklar

Arıpınar, E., “700 Yıldan Ses Geldi”, Radikal Gazetesi, 10.9.1999.

Elçin, Şükrü, “Spor Tarihimiz ve Atıf Kahraman”, Türk Kültürü, Yıl:XXXVII, Sayı:430, Şubat 1999, s.111.

Güven, Ö., Ayan., D, “Âtıf  Kahraman’ın ‘Osmanlı Devleti’nde Spor’ Kitabı”, Bilge, Kış 11, 1997, s.75-77.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.